U dahu sam pročitao knjigu dr Volfganga Rorbaha „Na tragu Srba u Beču” i naučio mnogo o istoriji bečkih Srba i pečatu koji su ostavili u ovom gradu. Beč je značajan za srpsku kulturu i istoriju jer su u tom gradu živeli i stvarali mnogi znameniti Srbi poput Dositeja Obradovića, Vuka Stefanovića Karadžića, Petra Petrovića Njegoša, Branka Radičevića, Laze Kostića, Stjepana Mitrov Ljubiše, Branislava Petronijevića, Đure Jakšića, Miloša Crnjanskog, Ive Andrića, Anastasa Jovanovića, Uroša Predića, Paje Jovanovića. Posebno je zanimljiv boravak kralja Milana Obrenovića koji je poslednje godine svog života proveo u Beču. Sukob između bečkog i srpskog dvora oko sudbine kralja Milana i mesta sahrane bio je uvod u sukobe iz 1908. i 1914. godine koji su se završili tragično po oba naroda.
Danas u Beču živi oko 170 hiljada ljudi čija je zemlja porekla Srbija ili je bar jedan roditelj iz naše zemlje. Srbi su tako najveća manjinska grupa u glavnom gradu Austrije. Centralno mesto okupljanja Srba i danas je Hram Svetog Save, građen između 1890. i 1893. godine. Početkom 1888. godine srpski patrijarh Josip Rajačić uputio je pismo austrougarskom caru Franji Josifu da dozvoli izgradnju srpske crkve u Beču. Molba srpskog patrijarha i pravoslavnih podanika iz Beča naišla je na dobar prijem kod cara koji je odobrio izgradnju i dao veliki prilog. Duplo veći prilog dao je srpski kralj Milan Obrenović. Izgradnja je trajala tri godine, a crkva je osveštana 19. novembra 1893. godine u prisustvu cara Franje Josifa i premijera Vindišgreca. Car Franjo posetio je još jednom srpsku crkvu 1901. godine kada je patrijarh Đorđe Branković držao opelo preminulom kralju Milanu. Tada je car gologlav, pešice išao u posmrtnoj povorci od crkve do južne železničke stanice odakle su posmrtni ostaci srpskog kralja transportovani carskim vozom do manastira Krušedol.
Kralj Milan je i posle abdikacije 1888. godine igrao važnu ulogu u Srbiji kojom je vladao njegov sin Aleksandar. Bivši kralj postavljen je krajem 1897. godine za komandanta aktivne vojske. Aleksandra vojska nije interesovala, zbog čega će izgubiti život šest godina kasnije, a oficiri su Milana obožavali. Milan je reformisao srpsku vojsku i omogućio da ona 15 godina kasnije u balkanskim ratovima oslobodi srpske zemlje i pobedi u Velikom ratu. Kako je pisao Slobodan Jovanović u „Vladi Aleksandra Obrenovića”, razvio je 20 pešadijskih pukova stalnog kadra, školovao je preko 500 novih oficira, a među njima je bilo veoma mnogo seljačkih sinova koji su postali slavne vojskovođe. Uveo je stalne vojne vežbe, gradio kasarne i naoružao vojsku sa 129 hiljada repetirki, 44 poziciona i 23 brzometna topa. Milanov politički uticaj ogledao se u tome da je vladu vodio njegov prijatelj i lični lekar dr Vladan Đorđević. Tako je bilo dok se Aleksandar nije zaljubio u Dragu Mašin i odlučio da se 1900. godine veri sa njom. Toj vezi protivili su se i Vladan Đorđević i kralj Milan. Đorđević je podneo ostavku kao i mnogi ministri među kojima je bio i Đorđe Genčić koji je kasnije organizovao ubistvo Aleksandra u maju 1903. godine. Već 15. jula Milanu je zabranjen ulazak u Srbiju, da bi 15. septembra bilo naređeno njegovo hapšenje. Ženidba sa Dragom Mašin značila je i promenu srpske politike. Kako su Milan i njegove pristalice bile protiv nove srpske kraljice ona se okrenula radikalima koji su podržali ovu vezu samo zato jer je protiv nje bio njihov neprijatelj kralj Milan. Koketiranje srpskog dvora sa radikalima značilo je snažniji uticaj Rusije u Srbiji. Rusi su znali da je za Aleksandra, a posebno za Dragu, najvažnije da znaju šta radi Milan, pa je špijuniranje bivšeg kralja preuzela ruska tajna služba čiji se šef za Balkan general Grabov doselio u Beograd. Ruski agenti u Pešti i Beču pratili su svaki Milanov korak. Inače, general Grabov je samo 11 godina ranije, 1889. godine bio optužen da je bio jedan od organizatora Ivandanjskog atentata na kralja Milana koji se dogodio u Knez Mihailovoj ulici. O uticaju Grabova u Srbiji svedoči i prvi srpski policajac Tasa Milenković u „Tasinom dnevniku”, koga je 1900. godine lično kralj Aleksandar u dvoru upoznao sa Grabovim. „Sa generalom, molim vas, budite slobodno poverljivi. Znate, sada mu se u Rusiji veruje”, rekao je tom prilikom kralj Aleksandar.
Milanu je teško pao sukob sa sinom, povukao se u Beč i živeo skromno. Na dan ženidbe sina zamolio je lično cara Franju da bude sahranjen van Srbije. Krajem januara 1901. godine razboleo se od influence. Aleksandar nije lično došao da ga vidi već je poslao pukovnika Lazara Petrovića. Sa njim se Milan zadržao u dužem razgovoru. Nekoliko dana kasnije je umro. Aleksandrov sekretar Miloš Petrović pričao je kasnije da je na vest o smrti briznuo u plač i jecao kao malo dete. U Srbiji nisu mnogo žalili za Milanom. Seljaci ga nisu voleli zbog radikalske propagande, a običan svet ga je pamtio po skandalima. Iskreno ga je žalila samo vojska. Oko mrtvog Milana došlo je do svađe između Srbije i Austrije. Aleksandar je želeo da ga sahrani u Srbiji ali car Franjo je Milanu dao reč da će da ga sahrani u Krušedolu.
Tako je počeo sukob Srbije i Austrougarske koji je kulminirao velikim ratom u kome je Srbija izgubila polovinu muškog stanovništva, a Austrija carevinu. Milanova vojska došla je glave dve godine kasnije njegovom sinu Aleksandru. Ugašena je dinastija Obrenović i na vlast se vratila dinastija Karađorđević koja sa ubistvom Obrenovića nije imala ništa. Ali tako to obično biva, obični događaji, naizgled nevažni, kada se dogode promene tok istorije. Tako su Srbija i Austrija zbog jedne svadbe postali neprijatelji. To neprijateljstvo dovelo je do svetskog rata.
IZVOR: Politika